Veelgestelde vragen: opvang Oekraïense vluchtelingen

De gemeente krijgt allerlei vragen over de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Lees de antwoorden op de vragen die we het vaakst krijgen. Staat het antwoord op uw vraag hier niet bij? Mail naar oekraine@heerenveen.nl of bel 14 0513. 

Opvang vluchtelingen door de gemeente

Hoe werkt de eerste ontvangst vluchtelingen uit Oekraïne?

Samen met de Friese gemeenten en de Veiligheidsregio Fryslân vangen we vluchtelingen uit Oekraïne op. In Fryslân moeten 2000 opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen komen.

Waar worden de vluchtelingen opgevangen?

Vanaf 1 juli 2022 is Hotel2Heerenveen (Hajé hotel) aan de Schans in Heerenveen in gebruik als HUB, een overstaplocatie. Vluchtelingen die worden doorverwezen naar Friesland gaan eerst naar Heerenveen. Hier kunnen ze zich registreren en op adem komen als dat nodig is. Ze verblijven hier maximaal twee nachten. Vanuit hier reizen vluchtelingen door naar een andere opvanglocatie waar ze voor langere tijd kunnen blijven.
Een van de opvanglocaties is Friesland is hetzelfde Hotel2Heerenveen, er kunnen op deze locatie maximaal 180 vluchtelingen uit Oekraïne worden opgevangen.

Vangt Heerenveen meer vluchtelingen op?

Vanaf 1 juli 2022 vangt Heerenveen ook vluchtelingen op die langere tijd kunnen blijven. Dit omdat er nog altijd vluchtelingen uit Oekraïne ons land binnenkomen en het aantal beschikbare plekken volloopt.

Waar vangt Heerenveen vluchtelingen voor langere tijd op?

De gemeente Heerenveen heeft afspraken gemaakt met Hotel2Heerenveen (Hajé Hotel) aan de Schans in Heerenveen voor de opvang van maximaal 180 vluchtelingen. De afspraken gelden voor één jaar.

Is Heerenveen dan geen HUB meer?

De HUB-functie in Heerenveen blijft. Deze wordt gecoördineerd door de Veiligheidsregio Fryslân. Vanaf 1 juli is de HUB van de Hoekstrahal verhuisd naar Hotel2Heerenveen (Hajé Hotel). Naast de langdurige opvang is hier ruimte voor crisisnoodopvang voor Oekraïense vluchtelingen, crisisnoodopvang duurt maximaal twee nachten.

Waarom hoeven vluchtelingen uit Oekraïne niet naar een asielzoekerscentrum?

Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen zonder visum reizen binnen de Europese Unie. Zij hoeven dus geen asiel aan te vragen om in Nederland te mogen zijn. Vluchtelingen uit Oekraïne hoeven zich geen zorgen te maken over hun verblijfsrecht in Nederland. Als zij in bezit zijn van een Oekraïens paspoort, dan mogen zij tot sowieso 4 maart 2024 in Nederland zijn. Meer informatie is te vinden op de website van de IND.

In asielzoekerscentra wonen vluchtelingen en asielzoekers die wachten op hun asielprocedure en huisvesting. Als Oekraïners asiel aanvragen, komen zij wel in asielzoekerscentra terecht.

Worden er ook vluchtelingen uit andere landen opgevangen in Hotel2Heerenveen (Hajé Hotel)?

Nee, de beschikbare opvangplekken in Hotel2Heerenveen (Hajé Hotel) zijn alleen beschikbaar voor Oekraïense vluchtelingen. De Hoekstrahal is eerder wel gebruikt voor tijdelijke crisisnoodopvang voor vluchtelingen die geen plek hebben in Ter Apel. Het is mogelijk dat er opnieuw een verzoek komt voor tijdelijke opvang.

Ik wil graag helpen als vrijwilliger bij de Gemeentelijke Opvang. Waar kan ik mij aanmelden?

U kunt zich aanmelden als vrijwilliger via oekraïne@heerenveen.nl.

Heeft de opvanglocatie behoefte aan spullen of goederen (zoals speelgoed, dekens, kleding, beddengoed of iets anders)?

Voor nu is het niet nodig spullen of goederen in te zamelen of te doneren. Er is voldoende aanwezig. Bovendien voorziet de gemeente in de dagelijkse behoeften. Mocht er een specifieke behoefte ontstaan, dan wordt dit gecommuniceerd.

Hulp en opvang door inwoners

Ik vang Oekraïense vluchtelingen op, maar de situatie is niet meer vol te houden. Kunnen deze vluchtelingen een plek krijgen in de Gemeentelijke Opvang in het Hajé Hotel?

U kunt hiervoor contact opnemen met de Veiligheidsregio. Tel.nr. 088 – 22 999 88. Zij doen de plaatsingen en weten of er nog plek beschikbaar is.

 

Is er een ontmoetingsplek voor Oekraïners?

Iedere donderdagochtend van 10 – 12 uur zijn Oekraïners en hun gastgezinnen welkom in de Trinitaskerk in Heerenveen (Coehoorn van Scheltingaweg 1). De Werkgroep Vluchtelingen Oekraïne organiseert dit. Er is ruimte voor gesprekken en ook aandacht voor de Nederlandse taal.

Ik heb woonruimte: waar kan ik die aanbieden?

Wilt u een vluchteling bij u thuis laten logeren of heeft u andere woonruimte beschikbaar? Lees dan meer informatie op de website van Vluchtelingenwerk.

 

Mijn vrienden uit Oekraïne zijn al bij mij in huis. Moeten zij zich ook gaan melden?

Zij hoeven zich niet te registreren bij de HUB in Hotel2Heerenveen. Wel moeten zij zich op het gemeentehuis inschrijven op uw adres. We noemen dit ‘inschrijven in de basisregistratie Personen’. Maak daarvoor online een afspraak bij de afdeling burgerzaken. Kijk voor meer informatie op de website van de Immigratie- en Naturalisatiedienst.

Rechten en plichten vluchtelingen Oekraïne

Als volwassene van het gezin ga ik werken, stopt dan mijn leefgeld?

Ja, per 1 februari 2023 geldt dat wanneer u als volwassene gaat werken, het leefgeld voor u en uw gezinsleden stopt.

Stopt mijn leefgeld wanneer ik tijdelijk naar Oekraïne of een ander land ga?

Wanneer u tijdelijk ons land verlaat, dan stopt niet gelijk uw leefgeld. Op het moment dat u in een jaar in totaal langer dan 28 dagen in het buitenland verblijft, stopt uw leefgeld wel.

Heeft een Oekraïense vluchteling recht op zorgtoeslag?

Als de Oekraïense vluchteling betaald werk heeft, is het verplicht een ziektekostenverzekering af te sluiten. Vanaf dat moment heeft een vluchteling ook recht op zorgtoeslag. Dit recht vervalt, zodra het werk stopt en dus ook de verzekeringsplicht is gestopt. De vluchteling moet er dan zelf voor zorgen dat hij de toeslag stopzet.
Per 1 augustus 2022 vervalt deze verzekeringsplicht voor werkende Oekraïense vluchtelingen. Voor hen gelden dan dezelfde regels als voor Oekraïners die niet werken. Zij hebben vanaf dat moment ook zonder de zorgverzekering recht op medische zorg. Eventuele lopende zorgverzekeringen worden automatisch beëindigd. Dit geldt ook voor de zorgtoeslag.

Kunnen Oekraïners een beroep doen op het Participatiefonds?

Ja, zolang zij een minimum inkomen hebben, komen ze in aanmerking voor vergoeding van bijvoorbeeld sport, muziek, een cursus of andere activiteiten die eraan bijdragen sociale contacten op te doen.

Kunnen Oekraïners een beroep doen op het Jeugdfonds Sport en Cultuur en Leergeld?

Ja, zolang zij een minimum inkomen hebben, komen ook zij in aanmerking voor vergoeding van kosten voor de kinderen voor bijvoorbeeld sport, muziekles, schoolspullen, etc. Aanvragen kan via www.samenvoorallekinderen.nl. Lukt dat niet, dan kan men contact opnemen met Leergeld (ook als het gaat om sport of cultuur).

Hoe kunnen vluchtelingen een Nederlandse bankrekening openen?

Vluchtelingen kunnen een betaalrekening aanvragen bij vrijwel alle consumentenbanken en enkele andere betaaldienstverleners in de EU. Bij iedere betaalrekening zit een IBAN, een betaalpas en de mogelijkheid om via internetbankieren of met een mobiele app te betalen en bankieren.

Banken vragen vluchtelingen uit Oekraïne vaak om deze persoonsgegevens en documenten:

  • BSN (burgerservicenummer)
  • Voornamen en achternaam
  • Geboortedatum, geboorteplaats, geboorteland en geslacht
  • Nationaliteit
  • (Verblijfs)adres, telefoonnummer en e-mailadres
  • Geldig identiteitsbewijs met ID-nummer, handtekening, foto van gezicht, biometrische gegevens, uitgiftedatum en uitgifteplaats
Hoe ontvangen vluchtelingen het leefgeld?

Vluchtelingen ontvangen het leefgeld van de gemeente waar zij ingeschreven staan. Zij ontvangen hierover een brief op het adres waar ze ingeschreven staan. Voor het aanvragen van leefgeld moet een afspraak worden gemaakt. Dat kan door te mailen met  leefgeld@heerenveen.nl 

Hoeveel leefgeld krijgen Oekraïners?

Het hangt ervan af of de persoon bij particulieren of in de gemeentelijke opvang verblijft.

Bedragen leefgeld Oekraïners
Leefgeld per vluchteling per maand Volwassene Alleenstaande minderjarige of Minderjarige Eetgeld Kleding Extra toelage bij particuliere opvang
1 of 2 personen Volwassene of alleenstaande minderjarige € 215,06 € 56,12 € 93,00
1 of 2 personen Minderjarige € 178,36 € 56,12 € 93,00
3 personen Volwassene € 171,99 € 56,12 € 93,00
3 personen Minderjarige € 142,57 € 56,12 € 93,00
4 of meer personen Volwassene € 150,45 € 56,12 € 93,00
4 of meer personen Minderjarige € 124,97 € 56,12 € 93,00

Leefgeld bij particulieren

De wijziging per 1 februari 2023 in de bedragen van de Regeling opvang ontheemden Oekraïne zit vooral in het basisbedrag voor eten. Hierbij geldt een onderscheid tussen volwassenen, alleenstaande minderjarigen en minderjarigen en is het aantal personen in het gezin bepalend voor de hoogte van dit bedrag.   Vluchtelingen die verblijven op het adres van een gastgezin krijgen daarnaast een extra toelage. Dit bedrag is zowel voor de volwassene als de minderjarige bepaald op  € 93,00 per maand. Dit extra geld is onder meer bedoeld voor reiskosten, een aansprakelijkheidsverzekering en bijvoorbeeld als bijdrage voor het onderdak. Het is aan de vluchtelingen zelf om hierover afspraken te maken met het gastgezin.

Leefgeld in de gemeentelijke opvang

In de gemeentelijke opvang wordt het eten en drinken voor de vluchtelingen verzorgd. Daarom krijgen de vluchtelingen in de opvang deze kosten niet vergoed. Zij krijgen per 1 februari 2023 € 56,12,- per maand voor o.a. kleding en andere persoonlijke uitgaven.

Leefgeld en werk

Als de volwassen vluchteling betaald werk gaat doen, dan vervalt sinds 1 februari 2023 het recht op leefgeld voor het hele gezin.

Zijn de Oekraïense vluchtelingen verzekerd voor zorg?

Ja, Oekraïense vluchtelingen hebben in Nederland recht op medische zorg. Bijvoorbeeld een bezoek aan de huisarts, verloskundige of het ziekenhuis. Hier hoeft u zelf niet voor te betalen. Goed om te weten! Vanaf 1 augustus 2022 hoeft u geen zorgverzekering meer af te sluiten als u werkt.

Zie voor meer informatie: uit Oekraïne – Jouw situatie – Zorgverzekeringslijn

 

 

Mogen Oekraïners werken?

Ja, een vluchteling uit Oekraïne mag in Nederland werken. Hiervoor is per 4 maart 2022 géén tewerkstellingsvergunning meer nodig. Wel moet de werkgever een melding bij het UWV doen als hij/zij een Oekraïner aan het werk heeft. De ABU (Algemene Bond Uitzendondernemingen) informeert Oekraïners waar ze op moeten letten als ze willen werken via een uitzendbureau.

Informatiebrochure

In het Nederlands

In het Oekraïens

Zijn Oekraïners inburgeringsplichtig?

Nee, voorlopig niet. De EU heeft op 4 maart de Richtlijn Tijdelijke bescherming geactiveerd voor vluchtelingen uit Oekraïne. Daarmee krijgen personen die het conflict in dit land ontvluchten tijdelijke bescherming in de EU, dus ook in Nederland. Welke vorm van verblijfsrecht de Oekraïners op grond van deze richtlijn krijgen, wordt nog uitgewerkt. Als dit een tijdelijke vorm betreft, zullen ze niet inburgeringsplichtig worden. Als een Oekraïense vluchteling een asielaanvraag indient (dit hoeft niet, maar mag wel) en deze wordt ingewilligd, dan wordt deze persoon wél inburgeringsplichtig. Oekraïense personen die als gezinsmigrant in Nederland verblijven zijn eveneens inburgeringsplichtig.

Hoe komen Oekraïense vluchtelingen aan een verblijfsvergunning in Nederland?

Vluchtelingen uit Oekraïne mogen tot maximaal 4 maart 2024 zonder verblijfsvergunning in Nederland verblijven. Zij hebben vooralsnog dus geen verblijfsvergunning nodig.

Nederland en andere EU-landen werken aan een nieuwe regeling speciaal voor Oekraïners. Dan wordt ook meer duidelijk over bijvoorbeeld onderdak, het recht op zorg en regels over werken of studeren. Oekraïense vluchtelingen hoeven zich tot die tijd geen zorgen te maken over hun recht op verblijf in Nederland. Kijk op de website van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) voor meer informatie.

Onderwijs en taal

Is er iets geregeld voor vervoer naar de basisschool?

Kan het Oekraïense kind niet op eigen gelegenheid naar de basisschool? Neem dan contact op met de gemeente om te bespreken of er leerlingenvervoer mogelijk is. Bel via 14 0513.

Hoe zit het met de reiskosten naar de Internationale Schakelklas (12+)?

Hiervoor kan een vergoeding worden aangevraagd. Het recht hierop en de hoogte ervan hangt af van het inkomen. Neem contact op met de gemeente via tel. 14 0513.

Kunnen kinderen van Oekraïense vluchtelingen naar de kinderopvang?

De Nederlandse gemeenten en overheid zijn nog in overleg hoe ze de kinderopvang voor kinderen van vluchtelingen in kunnen richten. Hierover volgt binnenkort meer informatie.

Is er ook een taalcursus voor volwassen?

Hiervoor is op dit moment nog niets concreets geregeld. Er zijn wel een paar particuliere initiatieven. Zo organiseert de Werkgroep Vluchtelingen Oekraïne iedere donderdagochtend van 10 – 12 uur Nederlandse les in de Trinitaskerk in Heerenveen (Coehoorn van Scheltingaweg 1).

Voor hulp bij lezen en schrijven is er het Digitaal-huis van de bibliotheek (Burgemeester Kuperusplein 48 in Heerenveen). Iedere dinsdag van 10.00 tot 12.30 en donderdags van 18.30 – 20.00 uur. Het Digitaal-huis is overigens niet specifiek voor Oekraïners, maar toegankelijk voor iedereen.

Het kabinet heeft wel aangegeven het belangrijk te vinden dat alle Oekraïense vluchtelingen die hier tijdelijk verblijven de mogelijkheid hebben kennis te maken met de Nederlandse taal en cultuur. Op dit moment verkent de minister van SZW de mogelijkheden hiertoe. Regionaal wordt hier ook naar gekeken. Hierover volgt binnenkort meer informatie.

Juf M op YouTube is een mooie manier om zelf Nederlands te leren. Haar kanaal is erg populair onder vluchtelingen.

Kunnen Oekraïners in Nederland studeren?

Ja. De richtlijn tijdelijke bescherming bepaalt onder meer dat Oekraïners toegang kunnen krijgen tot volwassenenonderwijs en een beroepsopleiding.

Kunnen Oekraïense kinderen hier naar school?

In Nederland moeten alle minderjarige kinderen (tot 18 jaar) naar school. Hoewel het misschien lastig lijkt om gevluchte kinderen meteen na aankomst naar school te sturen, is het voor kinderen ook fijn en goed dat ze zo snel mogelijk andere kinderen ontmoeten en een ritme en structuur krijgen. Zo wennen ze aan een nieuwe situatie en lopen ze zo weinig mogelijk achterstanden op.

Peuterklas en school
Vangt u Oekraïense kinderen op? Dan is het belangrijk te weten dat ze in Nederland naar de peuterklas of school kunnen. Voor kinderen vanaf 6 jaar organiseren de scholen in de gemeente Heerenveen een taalschool (schakelklas). Kleuters (groepen 1 en 2) kunnen instromen in de gewone basisscholen in de wijken of dorpen. De dichtstbijzijnde school kan u (als gastgezin) met de opvangouder(s) en kind(eren) meer vertellen over onderwijs en de juiste doorverwijzing maken naar de taalschool.

Leerlingen vanaf 12 jaar zijn welkom op het voortgezet onderwijs. Daarvoor is de Internationale Schakelklas (ISK) in Drachten.
Voor het aanmelden van een leerling, of voor vragen kunt u contact opnemen met de Internationale Schakelklas op telefoonnummer: (0512) 54 61 65.

Het Oekraïense onderwijssysteem werkt anders dan in Nederland
Het Oekraïense onderwijssysteem werkt anders dan in Nederland. In Oekraïne is het zo dat kinderen vanaf 5 jaar oud worden voorbereid op het onderwijs. Met 6 jaar gaan ze naar het lager onderwijs (pochatkova osvita), en dan vanaf 10 jaar naar de eerste fase van het voortgezet onderwijs. Die fase duurt 5 jaar. De tweede fase van het voortgezet onderwijs duurt maximaal 2 jaar. Voor deelname aan het hoger onderwijs moeten leerlingen deelnemen aan een onafhankelijk toelatingsexamen, dit is competitief.

Overige zaken

Is er ook hulp beschikbaar voor terugkeer naar Oekraïne? Of voor derdelanders naar hun land van herkomst?

Ja, de Dienst Terugkeer en Vertrek kan ondersteuning bieden bij terugkeer (info@dtv.minvenj.nl) en het IOM (International Organisation for Migration) bij hervestiging (tel. +31 88 74 64466 of +31 703181500). Kijk op de site van de Rijksoverheid voor meer informatie.

Ik wil terug naar Oekraïne. Gaat er ook een rechtstreekse bus of trein?

De Flixbus, (ook) actief in Nederland, biedt reizen naar Oekraïne aan. Zie hier voor meer informatie. Let op! Of er ook daadwerkelijk naar Oekraïne gereisd wordt is afhankelijk van de actuele situatie in Oekraïne.

Waar kunnen Oekraïners meer informatie vinden over huisvesting, zorg, onderwijs etc.? En is die informatie ook beschikbaar in het Oekraïens?

Op de website RefugeeHelp is voor vluchtelingen uit Oekraïne veel informatie terug te vinden. Ook in de Oekraïense taal.

Dit online startpunt is er voor Oekraïense vluchtelingen en iedereen die zich voor hen wil inzetten. Het maakt Oekraïense vluchtelingen wegwijs vanaf het moment dat ze in Nederland aankomen doordat het informatie en initiatieven bundelt van de overheid, bedrijven, maatschappelijke organisaties en particulieren. Zo kunnen ze bijvoorbeeld informatie en initiatieven vinden op het gebied van huisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en juridische ondersteuning.

Vluchtelingenwerk houdt iedere maandag van 10:00 – 13:00 uur spreekuur voor Oekraïense vluchtelingen in Hotel2Heerenveen aan de Schans 65 in Heerenveen (Hajé hotel).

Waar kunnen Oekraïners terecht voor kleding en andere spullen?

Kringloopwinkel Dorcas verstrekt momenteel gratis kleding en schoenen aan Oekraïners. Ze kunnen hiervoor langskomen in de winkel.
Daarnaast kunnen Oekraïners terecht bij de kledingbank en weggeefwinkel De Foar Elkoar Sjop (Kuinder 2a Oudeschoot/Heerenveen). Hier kunnen ze niet alleen kleren krijgen, maar ook andere spullen als keukengerei, spullen voor in huis, etc. Geopend op dinsdag van 13.00 – 15.30 uur en vrijdag van 10.00 – 13.30 uur.

Hoe zit het met huisdieren?

Door de acute noodsituatie is in EU-verband afgesproken dat er flexibel wordt omgegaan met mensen die met hun huisdier(en) uit Oekraïne zijn gevlucht. Meer informatie is te vinden op de website van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit.

Oekraïne is een land met een hoog risico op de gevaarlijke ziekte rabiës (hondsdolheid). Daarom is het belangrijk zo snel mogelijk met een huisdier naar een dierenarts te gaan. Voor een gezondheidscheck, plaatsing van een chip en registratie, inclusief een paspoort, vaccinatie tegen rabiës en ontworming (Milbemax). Hiervoor kan contact opgenomen worden met een dierenarts in de gemeente.

Is er ook psychische hulp beschikbaar?

Sociaal werk de Kaai organiseert een inloopspreekuur voor iedereen in Heerenveen die zich zorgen maakt over de oorlog of zich angstig voelt. Oekraïners kunnen hier ook terecht. Het spreekuur is iedere dinsdag van 15:00 – 16:30 uur (tot 1 juli). Bezoekadres: Trekschuit 20 in Heerenveen. Telefoon: (088) 030 51 50. E-mail:info@sociaalwerkdekaai.nl.
Ook kan via de reguliere weg een aanmelding gedaan worden. De Kaai heeft de mogelijkheid een tolk in te schakelen. Voor hulp bij bijvoorbeeld traumaverwerking of zwaardere psychische problematiek is het advies contact op te nemen met de huisarts.