Dementie
Dementie is een ingrijpende ziekte die veel impact heeft. Zowel op degene die ziek is als op zijn of haar omgeving. Heeft u, uw naaste of iemand anders in uw omgeving (beginnende) dementie en bent u op zoek naar informatie? Heeft u ondersteuning nodig, zit u met vragen of wilt u graag deelnemen aan activiteiten? Op deze pagina vindt u alle informatie die helpend kan zijn. Omdat we het belangrijk vinden dat iedereen kan blijven meedoen in de samenleving.
Dementie is een verzamelnaam voor wel vijftig verschillende hersenziektes. In Nederland hebben ongeveer 300.000 mensen een vorm van dementie. Vaak is het niet meteen duidelijk dat er sprake is van dementie. Iedereen vergeet tenslotte weleens wat. Maar soms is er meer aan de hand. Signalen die hierop kunnen wijzen zijn:
Vergeetachtigheid
Iemand vergeet nieuwe informatie of belangrijke data of gebeurtenissen. Iemand vertelt meerdere keren hetzelfde of stelt steeds dezelfde vragen. Om informatie te onthouden, wordt een groter beroep op naasten gedaan.
Taalproblemen
Iemand kan de juiste woorden niet vinden, herhaalt woorden en/of zinnen en het praten verloopt minder vloeiend.
Problemen met dagelijkse handelingen
Iemand heeft moeite met het regelen van geldzaken. Het uitoefenen van een hobby lukt niet meer goed. Dagelijkse gewoontes zoals koffiezetten of een maaltijd bereiden verlopen moeizamer dan voorheen.
Gedragsveranderingen
Iemand krijgt meer last van wisselende stemmingen, neemt geen initiatief meer of wordt verward en/of achterdochtig.
Vermoedt u dat er bij uzelf of bij uw naaste meer aan de hand is? Neem dan contact op met uw huisarts.
Het is voor mensen met dementie belangrijk dat zij zo lang mogelijk de regie houden over hun leven. Heeft uw naaste uw hulp nodig en weet u niet altijd hoe u bepaalde situaties moet aanpakken? Dan kunt u de GOED-methode in gedachten houden.
Geruststellen
Mensen met dementie kunnen vaak verdrietig of angstig zijn. Benoem de gevoelens die u bij uw naaste ziet en stel hem of haar op kalmerende toon gerust. Probeer eventuele kritiek of boosheid van uw naaste niet persoonlijk op te vatten. Corrigeer uw naaste zo min mogelijk en blijf bemoedigend in het contact. Benadruk vooral wat wél goed gaat.
Oogcontact
Maak oogcontact. Als het nodig is, stelt u zichzelf voor en vertelt u wat u gaat doen. Spreek in korte zinnen en stel eenvoudige vragen. Gebruik het oogcontact ook om te controleren of uw naaste u begrijpt. Probeer vragen over het recente verleden te vermijden door over iets anders te beginnen.
Even meedenken
Heeft uw naaste bepaalde ideeën of wensen? Leef dan mee en betrek hem of haar bij de oplossing. Probeer hierbij flexibel te zijn. Bekijk per situatie wat de mogelijkheden zijn en wat u het beste met of voor uw naaste kunt doen. Als u iets voor uw naaste gaat regelen, vertel dit dan.
Dankjewel
Bedank de persoon die u heeft mogen helpen. En u natuurlijk ook bedankt, dat u iemand helpt. Zo helpt u mee Nederland dementievriendelijk te maken.
Wilt u meer weten?
De organisatie Samen Dementievriendelijk biedt gratis online trainingen aan, zoals de basistraining GOED en de basistraining ‘In je buurt’. Hierin wordt stapsgewijs uitgelegd wat belangrijke vaardigheden zijn in het contact met mensen met dementie. Kijk voor meer informatie op www.samendementievriendelijk.nl of neem contact op met Ellen Akkerman, welzijnscoach dementie, via (06) 5232 7683 of (0513) 62 90 90 of per mail naar e.akkerman@caleidoscoopheerenveen.nl.
Wanneer iemand op (relatief) jonge leeftijd, jonger dan 65 jaar, dementie krijgt, is dit voor alle betrokkenen buitengewoon ingrijpend. Het kost tijd om een manier te vinden om met de situatie om te gaan. Het is belangrijk dat degene met dementie zo lang mogelijk de regie houdt over zijn of haar eigen leven. Ook mee blijven doen met de samenleving is van groot belang.
Er zijn in Nederland en binnen de gemeente Heerenveen verschillende organisaties en verenigingen die jonge mensen met dementie én hun naasten kunnen informeren en ondersteunen. Daarnaast worden er diverse activiteiten georganiseerd.
Ondersteuning, informatie en activiteiten
- Alzheimer Nederland biedt hulp en ondersteuning aan iedereen die met dementie te maken krijgt. U kunt 7 dagen per week bellen met de DementieLijn op 0800 – 5088 voor gratis deskundig advies en er is een uitgebreide website met allerhande informatie en advies.
- Speciaal voor de naasten van mensen met dementie op jonge leeftijd wordt regelmatig een Jungheimer Café georganiseerd in Leeuwarden en Drachten. Herkenning en begrip staan er centraal en daarnaast wordt tijdens de bijeenkomsten veel informatie gedeeld. Kijk voor meer informatie op de website van www.netwerkdementiefryslan.nl.
- Tot slot zijn er diverse online gespreksgroepen. U treft hier lotgenoten met wie u ervaringen en zorgen kunt delen zonder dat u daarvoor de deur uit hoeft. Er zijn gespreksgroepen voor mensen met dementie op jonge leeftijd maar ook voor partners en kinderen. Kijk op de website van Dementie.nl welke gespreksgroep bij u past.
Het is voor mensen met dementie belangrijk dat zij zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving blijven wonen. Zij hebben hierbij wel steeds meer zorg nodig. Een groot deel van deze zorg komt op de schouders van de partner en/of kinderen terecht. Dat is ingrijpend en intensief. Het is daarom belangrijk om als mantelzorger ook goed voor uzelf te blijven zorgen en activiteiten te ondernemen. Bijvoorbeeld door waar mogelijk de zorg te delen met anderen.
In de gemeente Heerenveen is 1 op de 10 inwoners mantelzorger. Samen zijn dit zo’n 6.000 mensen. Vaak hebben mantelzorgers ook nog werk, een gezin en/of andere verantwoordelijkheden. Het is belangrijk dat u als mantelzorger niet overbelast raakt. Om u te ondersteunen, zijn er in Nederland en in de gemeente Heerenveen diverse organisaties en verenigingen die hulp bieden, informatie geven en activiteiten organiseren.
Ondersteuning, informatie en activiteiten
- De meitinkers van de gemeente Heerenveen helpen inwoners met vragen over wonen, welzijn en zorg. De meitinker kan met u meedenken en kijken welke mogelijkheden er zijn voor uw situatie. Iedere wijk en ieder dorp heeft een vaste meitinker(s).
- Ook bij de mantelzorgcoördinator van Caleidoscoop kunt u terecht met uw vragen of zorgen: Janneke de Jong via telefoonnummer (06) 52 32 80 75 of per mail naar dejong@caleidoscoopheerenveen.nl
- Soms raakt de mantelzorger overbelast. Er kan dan gekeken worden of respijtzorg passend is. Respijtzorg houdt in dat de zorg voor de zieke persoon tijdelijk over wordt genomen. De meitinker kan u meer vertellen over de verschillende mogelijkheden van respijtzorg en andere voorzieningen om de mantelzorger te ontlasten.
- Voor partners van mensen met dementie start twee keer per jaar een gespreksgroep in Heerenveen. Per groep delen tien lotgenoten tijdens meerdere bijeenkomsten ervaringen met elkaar en krijgen ze handvatten en tips van een vrijwilliger en casemanager. De welzijnscoach dementie vertelt tijdens de bijeenkomsten over ondersteunende organisaties en verenigingen binnen de gemeente Heerenveen. Kijk voor meer informatie op Partnergroep dementie. Aanmelden kan bij Ellen Akkerman (welzijnscoach dementie) via telefoonnummer (06) 52 32 7683 of (0513) 62 90 90 of per mail naar akkerman@caleidoscoopheerenveen.nl.
- Mantelzorg NL is een landelijke vereniging die opkomt voor iedereen die voor een naaste zorgt. Op de website Mantelzorg.nl vindt u nieuws, informatie en advies op het gebied van mantelzorg.
- Gemeente Heerenveen heeft een webpagina speciaal voor mantelzorgers. Hierop is nuttige informatie verzameld, kunnen inwoners een mantelzorger in het zonnetje zetten en kunnen mantelzorgers een speciale informatiegids downloaden.
- Ongeveer een kwart van alle kinderen groeit op met de zorg voor een naaste. De landelijke netwerkorganisatie JMZ Pro is er voor deze jonge mantelzorgers, hun gezinnen en de professionals die hen ondersteunen.
- Speciaal voor jonge mantelzorgers organiseert Caleidoscoop meerdere keren per jaar een FUNdag. Zij kunnen op deze dagen even lekker ontspannen en andere jonge mantelzorgers ontmoeten. Neem voor meer informatie contact op met mantelzorgcoördinator Janneke de Jong via telefoonnummer (06) 52 32 80 75 of per mail naar dejong@caleidoscoopheerenveen.nl.
Maakt u zich zorgen over uzelf, uw naaste met dementie of het vermoeden daarvan? Blijf hier niet te lang mee rondlopen. U staat er niet alleen voor. Het is belangrijk om uw vragen te stellen en twijfels te bespreken. Er zijn verschillende mogelijkheden om contact te krijgen met iemand.
- Uw huisarts kan onderzoek doen of u doorverwijzen naar een specialist ouderenzorg of geriater voor een diagnose. U kunt uw huisarts ook vragen om persoonlijke begeleiding in gang te zetten.
- Veel huisartsenpraktijken hebben een praktijkondersteuner (POH). Hij of zij kan met u bespreken waar u tegenaanloop en samen met u op zoek gaan naar oplossingen.
- De DementieLijn (die voorheen de Alzheimer Telefoon heette) is er als u behoefte heeft aan advies of aan een luisterend oor. De vrijwilligers die hier werken hebben ervaring met dementie en staan u graag te woord. De DementieLijn is 7 dagen per week bereikbaar tussen 09.00 en 23.00 uur via het gratis telefoonnummer 0800 – 5088.
- De welzijnscoach dementie van Caleidoscoop helpt mensen met dementie en hun sociale netwerk bij het vinden van passende activiteiten voor de dag. Ze heeft een overzicht van het aanbod van activiteiten in de buurt en kan samen met de persoon naar een activiteit toe gaan. U kunt hiervoor contact opnemen met Ellen Akkerman via telefoonnummer (06) 52 32 76 83 of (0513) 62 90 90 of per e-mail naar akkerman@caleidoscoopheerenveen.nl.
- De gespecialiseerde casemanagers dementie van Netwerk Dementie Fryslân ondersteunen mensen met dementie en hun naasten. Ze geven ook adviezen om te leren omgaan met dementie. De huisarts kan bij het vermoeden van dementie u in contact brengen met een casemanager dementie. Meer informatie vindt u op de website van Netwerk Dementie Fryslân.
Met vragen over wonen, welzijn en zorg kunt terecht bij een meitinker van de gemeente. Iedere wijk en ieder dorp heeft een vaste meitinker. Hij of zij gaat samen met u op zoek naar een oplossing voor uw situatie. Meer informatie vindt u op de webpagina Een meitinker kan u helpen.
Om zo lang mogelijk de regie over uw leven te houden en te blijven meedoen in de samenleving, is het belangrijk om dat wat u al aan activiteiten deed vooral te blijven doen. Dit biedt afleiding, houdt u betrokken en kan eenzaamheid voorkomen. Zorg dat u onder de mensen komt, dingen onderneemt en in beweging blijft. Daarnaast kan het inspirerend zijn om nieuwe activiteiten te ondernemen. U kunt denken aan de volgende mogelijkheden:
- De buurtsportcoaches in de gemeente hebben maar één doel: de gezondheid en het geluk van inwoners vergroten. Ze kunnen u motiveren om meer en beter te bewegen en stellen plezier daarbij centraal. U leest er meer over op deze website Buurtsportcoachesheerenveen.nl.
- Op de website Samen Scoren voor Gezondheid worden activiteiten – gericht op sport, cultuur, ontmoeting en gezondheid – verzameld die binnen de gemeente voor inwoners worden georganiseerd.
- Caleidoscoop organiseert in verschillende wijken en dorpen Ontmoeten en Meedoen activiteiten. Dit zijn gezellige koffieochtenden en inspirerende ontmoetingsmomenten om nieuwe mensen te ontmoeten. Iedereen is hier welkom. Op de website van Caleidoscoop leest u waar en wanneer deze activiteiten worden georganiseerd.
- Binnen de gemeente Heerenveen kunt u voor een kop koffie en een praatje terecht bij verschillende ontmoetings- en inloopplekken. Bijvoorbeeld in de , De Pop-Up aan de Sieverstraat 15 in Heerenveen en Wijkcentrum De As in De Greiden in Heerenveen.
- Ook Bibliotheek Heerenveen organiseert verschillende activiteiten voor inwoners. Denk aan het Seniorencafé, de Maakplaats en het Creatief café. Meer informatie vindt u op de website van Bibliotheek Heerenveen.
- Het Odensehuis Heerenveen is er voor inwoners met (beginnende) dementie. Zij komen hier in een veilige, respectvolle omgeving onder de mensen en houden zo een sociaal leven in stand met activiteiten die ertoe doen. Mantelzorgers kunnen in het Odensehuis terecht voor informatie over het ziektebeeld en hoe zij hier mee om kunnen gaan en om ervaringen te delen. Klik op de website van het Odensehuis voor meer informatie.
- In de Doarpskeamer in Akkrum zijn regelmatig Stap in ‘Vergeet me niet’ inloopochtenden voor mensen met geheugenproblemen. Ook mantelzorgers en familieleden zijn hier van harte welkom. Er is ruimte voor een praatje en een gratis kop koffie of thee, u kunt ervaringen uitwisselen met lotgenoten en er is een deskundige aanwezig van de Thuiszorg. Op de website van de Doarpskeamer vindt u meer informatie.
- Alzheimer Nederland organiseert op de eerste maandag van de maand het Alzheimer Café in Heerenveen. Het is een trefpunt voor mensen met dementie, hun partners, familieleden, mantelzorgers en andere belangstellenden. Er worden specifieke onderwerpen besproken met een deskundige, u kunt ervaringen uitwisselen en vragen stellen. Op de website van Alzheimer Nederland leest u meer over het Alzheimer Café.
- Om de zelfredzaamheid van mensen te vergroten en hun leven gemakkelijker en veiliger te maken, zijn diverse hulpmiddelen verkrijgbaar. Deze zijn er ook specifiek voor mensen met dementie. Een aantal van deze hulpmiddelen kunt u lenen om thuis uit te proberen. U kunt hiervoor terecht in de Domotheek, in Bibliotheek Heerenveen.
- Ateliers Majeur gelooft in de kracht van kunst en cultuur als instrumenten voor sociale verandering en verbinding. Daarom worden hier uiteenlopende sociale activiteiten voor de mienskip georganiseerd. U vindt ze op op de website van Ateliers Majeur.
- Sport verbindt. Met Fuotbal Memories wordt in groepsverband herinneringen opgehaald over het rijke verleden van sc Heerenveen. Voor meer informatie kunt u mailen naar maatschappelijk@sc-heerenveen.nl
Overige activiteiten
Naast de genoemde terugkerende activiteiten, wordt er nog veel meer georganiseerd in de gemeente Heerenveen. Elke wijk en elk dorp kent wel een locatie waar regelmatig inwoners samenkomen om gezellig koffie te drinken, creatief bezig te zijn of bijvoorbeeld samen te wandelen. Denk aan het Piipskoft in Mildam, de Barte in de Knipe, wijkcentrum De Kempenaer in Heerenveen, MFA Oudeschoot en het paviljoen van het Oranjewoud Wonen complex aan de Vijverlaan in Oranjewoud.
Wilt u hier graag meer over weten? Neem dan contact op met de welzijnscoach dementie Ellen Akkerman via telefoonnummer (06) 52 32 76 83 – (0513) 62 90 90 of stuur een mail naar e.akkerman@caleidoscoopheerenveen.nl.
Heeft u geen vervoer om naar een bepaalde activiteit toe te gaan? Er zijn verschillende mogelijkheden die een oplossing kunnen bieden.
- U kunt uw eigen netwerk Wees niet bang om mensen in uw omgeving om hulp te vragen. Het voelt misschien alsof u ze ergens mee opzadelt, maar het zal u verbazen hoe veel mensen het juist fijn vinden om iets voor u te kunnen doen.
- ANWB AutoMaatje helpt mensen mobiel en actief te blijven. Ze doet dit door vrijwilligers met een auto in contact te brengen met minder mobiele plaatsgenoten. Op de website van de ANWB leest u hier alles over.
- Heerenveen heeft een Vrijwilligers Servicepunt dat vervoer regelt voor plaatsgenoten zonder auto. Dit is de VSP auto. Wilt u hier meer over weten? Bel dan naar telefoonnummer (0513) 64 58 81 of stuur een e-mail naar servicepunt@caleidoscoopheerenveen.nl.