Welzijn op Recept
Welzijn op Recept is dé methode om de beste zorg te leveren aan patiënt, cliënt en inwoner. Het is een alternatief recept voor patiënten met lichte psychosociale klachten. In plaats van het traditionele ‘pilletje’ of een gesprek met de psycholoog, verwijst de huisarts bij Welzijn op Recept de patiënt door naar een welzijnscoach. Want klachten zoals vermoeidheid of angstgevoelens hebben lang niet altijd een medische oorzaak.
Welzijn op Recept
Welzijn op Recept is een alternatief voor mensen met lichte psychosociale klachten. Klachten zoals vermoeidheid, pijn in de nek, maar ook gevoelens van stress, angst en somberheid hebben lang niet altijd een medische oorzaak. Vaak spelen onderliggende sociaal maatschappelijke problemen een rol, zoals overlijden van een partner, baanverlies of eenzaamheid. Deze klachten kunnen verdwijnen door activiteiten of bezigheden die de patiënt fijn vindt om te doen. Want door actief bezig te zijn wordt de aandacht verlegd van de klacht of beperking naar de activiteit waar de deelnemer plezier aan beleeft. Dit heeft direct invloed op de levensvreugde, het zelfbeeld en het welzijn in ruime zin.
Zo werkt Welzijn op Recept
In onderstaande video leggen we uit hoe het concept Welzijn op Recept precies werkt.
Lees ook het artikel Welzijn op Recept: een andere aanpak van problemen waarin mensen hun persoonlijke ervaringen met Welzijn op Recept delen.
Welzijnscoach
De welzijnscoach helpt bij het vinden van activiteiten die de patiënt zelf kan doen. Door met elkaar in gesprek te gaan, zoeken ze samen wat het beste bij de patiënt past en wat diegene leuk vindt om te doen. Bijvoorbeeld vrijwilligerswerk, een creatieve activiteit zoals schilderen of samen wandelen. De welzijnscoach regelt het contact en de aanmelding en kan, als de patiënt dat wil, ook meegaan naar de activiteit. De welzijnscoach werkt vanuit de hulpvraag van de patiënt aan de hand van het gedachtegoed van Positieve Gezondheid.
Positieve Gezondheid
Positieve Gezondheid is een bredere kijk op gezondheid, uitgewerkt in zes dimensies. Die bredere benadering draagt bij aan het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan. Én het helpt mensen om zoveel mogelijk zelf de regie te houden op hun leven.
Deelnemende huisartspraktijken
Na een succesvolle pilot met drie huisartspraktijken wordt Welzijn op Recept vanaf 2022 uitgerold over de hele gemeente Heerenveen. Dit betekent dat alle huisartsenpraktijken in de gemeente vanaf nu inwoners kunnen doorverwijzen naar Welzijn op Recept.
Bent u huisarts en wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Nynke Benedictus (projectleider) via 06 441 718 33 of mail naar advies@nynke.nu.
‘Het is heel belangrijk dat de persoon zelf de regie houdt’
Liza de Vries is welzijnscoach bij Caleidoscoop en begeleidt mensen die zijn doorverwezen
“Een huisarts verwijst mensen door die klachten hebben die niet overgaan, of waar hij of zij niets aan kan doen. Psychische klachten bijvoorbeeld. Mensen kunnen dan bij een maatschappelijk werker of psycholoog terecht, maar sommige klachten zijn hier te licht voor. Denk aan vage lichamelijke klachten zoals lusteloosheid, eenzaamheid, gevoelens van angst of onveiligheid, slaapproblemen, een ongezonde leefstijl, schulden, het doormaken van een scheiding of te weinig daginvulling hebben. Voor deze categorie is de pilot Welzijn op Recept gestart.”
Wat doet een welzijnscoach?
“Ik ben nu nog de enige welzijnscoach. Het is de bedoeling dat dit er meer worden nu het project wordt uitgerold over de hele gemeente. Met mensen die naar mij worden doorverwezen, voer ik gemiddeld zeven gesprekken. Het ligt er maar net aan wat de patiënt nodig heeft. De belangrijkste vraag is waar de problemen vandaan komen. Ik zie veel eenzaamheid en angst voor corona, maar ook rouw als gevolg van het verlies van een dierbare en zorgen door een scheiding of door financiële problemen. Bij lichte klachten ga ik zelf met de mensen aan de slag. Zijn de klachten serieuzer van aard, dan kan ik mensen doorverwijzen. Ik ken het hele sociale netwerk van de gemeente Heerenveen, in tegenstelling tot veel huisartsen en praktijkondersteuners.”
Zinvolle invulling
“Bovendien kom ik bij de mensen thuis of spreek ik met ze af op een andere plek waar zij zich prettig voelen. Als ik bij de mensen over de vloer kom, zie ik vaak dat er meer dingen spelen dan de klachten waarvoor zij bij de huisarts kwamen. Problemen met de opvoeding bijvoorbeeld. Of moeite om het huishouden op de rit te houden. Wanneer ik met de persoon heb besproken waar behoefte aan is, kan ik een arrangement inzetten. Vrijwilligerswerk & activiteiten, kunst & cultuur, bewegen, vitaliteit & sport, persoonlijke ontwikkeling & leren of zingeving & spiritualiteit: het is maar net wat iemand aanspreekt. Heel belangrijk is dat de persoon zelf de regie houdt over het vinden van een nieuwe, zinvolle invulling van het leven. Dat ze weer gaan meedoen aan de samenleving en daar een gevoel van eigenwaarde uit halen.”
‘Het is goed voor mij om bezig te zijn’
Moena Karia (52 jaar) uit Nijehaske gaat via Welzijn op Recept naar zijn buurthuis
Samen bewegen
“Met Grace, de buurtsportcoach van de gemeente, heb ik een jaar geleden mijn zwemdiploma A gehaald. Sindsdien ga ik elke week aquatrimmen in Sportstad. Dan doe ik met andere mensen oefeningen in het water. Daarnaast ga ik elke week met een groepje wandelen in Oranjewoud. We verzamelen op de parkeerplaats bij Tjaarda en gaan dan een uur lopen en oefeningen doen. Maar ook praten natuurlijk. Ik vind het leuk omdat bewegen goed is voor mijn lichaam, maar ook omdat het gezellig is om dingen te doen met andere mensen.
Vrijwilligerswerk
Ik ben niet eenzaam, ik heb vrienden en leuke buren, maar mijn lievelingszus is overleden en als ik alleen ben, zit ik meer in mijn hoofd. Daarom is het goed voor mij om bezig te zijn. Naast wandelen op maandag en zwemmen op woensdag wil ik na de zomer twee dagen per week naar buurthuis De As, hier in Nijehaske. Dat heb ik met de welzijnscoach, Liza de Vries, afgesproken van Welzijn op Recept. In De As wil ik graag op dinsdag en donderdag vrijwilligerswerk gaan doen. Dan kun je ook praten met de mensen. Op vrijdag doe ik dan het werk in huis, zoals schoonmaken of de heg snoeien samen met de buren, en in het weekend ben ik vrij. Zo kan ik mij niet gaan vervelen.”
‘Ik hoop echt dat mensen Welzijn op Recept een kans geven’
Mirjam van Leer van Atelier Majeur organiseert het arrangement Kunst en Cultuur
“Toen ik van de pilot Welzijn op Recept hoorde, was ik meteen enthousiast. Eerst heb ik in kaart gebracht wat er allemaal op kunsten cultuurgebied te doen is in de gemeente en wat bij welke doelgroep past. Zo kunnen kankerpatiënten meedoen aan Zingen voor je Leven en kunnen mensen met dementie terecht in de Cultuursalon. Maar welke activiteit is geschikt voor iemand die zich eenzaam voelt? Of die angstklachten ervaart? De belangrijkste vraag is natuurlijk wat de persoon zelf leuk vindt om te doen. Hier spelen wij op in.”
Creativiteit en emotie
Kunst en cultuur gaat over creativiteit en daar komen emoties bij kijken. Creativiteit maakt iets bij mensen los. Een bepaalde groep mensen vindt het lastig om hun gevoel onder woorden te brengen en gemakkelijker om zich te uiten wanneer ze zingen, toneelspelen, tekenen of schilderen. Of het creëren van kunst brengt juist een gesprek op gang. Dan zorgt het creatief bezig zijn voor de ontlading die nodig is om woorden te kunnen geven aan een gevoel. Wij zorgen ervoor dat dit allemaal heel laagdrempelig kan. Zo kan iemand eerst een of twee keer proefdraaien en als diegene het fijn vindt, gaan Liza (de welzijnscoach, red.) of ikzelf de eerste keer mee. Ik hoop echt dat mensen het een kans geven.
Alternatief voor medicijnen
Ik kan me best voorstellen dat mensen die naar de huisarts gaan, op een kant en klare oplossing voor hun problemen hopen en misschien wel even teleurgesteld zijn wanneer ze worden doorverwezen naar Welzijn op Recept. Maar voor mensen die te maken hebben met bijvoorbeeld depressie of eenzaamheid kunnen we echt iets betekenen, daarvan ben ik overtuigd. Sociale contacten en creativiteit kunnen mensen weer levenskracht geven. Bovendien is deze tijd er heel geschikt voor. Huisartsen hebben het erg druk en tegelijkertijd is er steeds meer oog voor positieve gezondheid. Alternatieve oplossingen voor medicijnen. Ik vind dat een hele mooie ontwikkeling.”
‘Als we er samen de schouders onder zetten, profiteren we allemaal’
Esther Gouda is praktijkondersteuner van de huisarts (poh) in de ouderenzorg
“Eerlijk is eerlijk, deze pilot moest even op gang komen. Door de coronamaatregelen lagen veel activiteiten stil en een andere manier van werken heeft ook even tijd nodig om in te slijten. Ik merk inmiddels wel dat collega’s steeds meer patiënten doorverwijzen naar Welzijn op Recept. En dat is mooi, want positieve gezondheid kan goede resultaten bieden.”
Welzijn op Recept is een effectieve interventie
“Wat ik belangrijk vind om te noemen, is dat Welzijn op Recept een bewezen effectieve interventie is. Het wordt in meerdere gemeentes in Nederland al ingezet. Je moet alleen wel op een andere manier met mensen in gesprek om erachter te komen wat ze echt nodig hebben. Zo zetten we bijvoorbeeld al gauw een maatje in wanneer iemand zich eenzaam voelt, maar misschien is diegene wel meer gebaat bij een schaakclub, passend vrijwilligerswerk of yogales. Een bepaalde groep mensen heeft er meer aan om actief bezig te zijn, dan om met een praktijkondersteuner of psycholoog te praten over een onderwerp als eenzaamheid. Dat vinden veel mensen trouwens überhaupt een beladen woord.”
Voor iedereen de juiste ondersteuning
“Welzijn op Recept helpt mensen weer op weg en dat is om een aantal redenen belangrijk. In de eerste plaats voor de mensen zelf, maar ook voor ons als zorgprofessionals. Want we willen er met elkaar voor zorgen dat mensen de juiste ondersteuning krijgen en zo voorkomen dat ze in zwaardere zorg terechtkomen. Dit is vanwege de druk op ons zorgstelsel ook van belang. Daarnaast is een welzijnsloket voor ons heel overzichtelijk wanneer wij mensen willen verwijzen. We hebben immers zelf niet altijd zicht op de mogelijkheden op welzijnsgebied in een gemeente.”
Geef Welzijn op Recept een kans
“Ik hoop dat de andere praktijken in de gemeente Heerenveen ook op deze andere manier naar klachten van patiënten gaan kijken, nu Welzijn op Recept over de hele gemeente wordt uitgerold. Het zou prachtig zijn als ze Welzijn op Recept een kans geven wanneer patiënten klachten hebben die niet per se medisch zijn. Denk aan schulden die stress veroorzaken waardoor mensen slecht slapen. Dat is zo’n sneeuwbaleffect waardoor mensen heel diep in de put kunnen raken en waarbij Welzijn op Recept echt een uitkomst kan zijn. Als we er met z’n allen de schouders onder zetten, profiteren we uiteindelijk ook allemaal van de gezondheidswinst die deze aanvulling op de zorg kan opleveren.”
